स्वयंपाक कला

सगळी रोजची , दैनदिन कामे आटपून जरा chatting करत होते, तर मागून लगेच मुलाची, 

आरुषची, हाक, आई -आई , भूक लागली, काही तरी खायला दे! त्याला म्हंटले अरे काय देऊ,भाजी-पोळी, 

कि वरण-भात, कि fruits देवू चिरून तर quick  reply … no. असे ओरडला. काही तरी tasty दे. जर 

प्रश्न च पडला . रोज रोज काय नवीन द्यावे आणि tasty. मग परत एकदा internet गुरु ला साकडे 

घातले. मग त्याला हवा तो पदार्थ करून दिला. त्याने आवडी ने yummy  म्हणता  खाल्ला . आरुष हि 

खूष …. मी ही खुष ! 

       मला खरेंतर लग्नाआधी कधी स्वयंपाकाची विशेष जवाबदारी पडली नव्हती, कारण माझी आई 

गृहिणी होती. आणि माझ्या आईने पण कधी अभ्यास सोडून घरकाम - स्वयंपाक करणे याच आग्रह धरला 

नाही. Rather आमच्या घरी, म्हणजे माहेरी, माझ्यात आणि माझ्या भावात कधी भेदभाव केला नाही. 

अगदी लग्न होईपर्यंत सगळा काळ अगदी सुखात गेला. आधी शिक्षण, मग career यातच वेळ गेला. 

आणि मग पडल्या डोक्यावर अक्षता. लग्नानंतर एकदम Germany च! मग मात्र थोडं -थोडं tension 

यायला लागलं. म्हणजे रोजचा थोडाफार स्वयंपाक येत असे. पण ते रोजचेच. अगदी शिरा-उपमा असे 

साधेच पदार्थ असले तरी मला ते करायचं म्हटलं तरी tension यायचे. मी जेव्हा लग्न करून आले तेव्हा 

आम्ही Siegen येथे राहत होतो. इतर cities पेक्षा जर लहान गाव. अगदी पहिले एक वर्ष तर मी पण 

ब्रेड खाऊन घालवलं. आणि काही ठराविक भाज्या म्हणजे बटाटा, फ्लोवर, मोठ्ठ वांगं, फरसबी, छोले-

राजमा चे tins बस्स एवढंच. सोबत भात आणि ब्रेड. ह्या सगळ्या भाज्या करायची माझी आधीची पद्धत 

म्हणजे फोडणी करणे, त्यात भाजी टाकणे, तिखट-मीठ -मसाला आणि भरपूर पाणी. भाजी शिजेपर्यंत 

बघत राहायचं. शिजली की hot-plate बंद. ह्या प्रकरणाशी hot-plate शी जुळवता जुळवता माझ्या नाकी 

नऊ आले. बर नवरा पण मी जे करायचे ते गुपचूप खयच. बहुतेक त्यालाही हीच पद्धत येत होती. मग 

अशातच नवऱ्याने, तुषारने, सांगितले, दिवाळीत आपल्या घरी माझ्या मित्रांना बोलावयाचे आहे. मला 

आनंद झाला, पण एवढा १०-१२ जणांचा करायचे tension पण आले. पण दोघांनी मिळून menue 

ठरवला, स्वयंपाक पण दोघांनी मिळून केला. आणि सगळ्यांनी चवीने खाल्ले. बस मग काय? माझा 

confidence वाढला आणि हळूहळू सवयीने hot-plate शी सुत जुळू लागले. इथे जे पदार्थ मिळतात, 

त्यांनाच आपल्या भारतीय पद्धतीने बनविणे जमू लागले. काही दिवसांनी मी एका मुलाची आई शले. 

आणि खरंच हो… "गरज ही शोधाची जननी असते" हे जननी झाल्यावरच मला पटले. मग त्याच्यासाठी 

करताना मीही नविन-नविन पाककृती शिकत गेले. अगदी "कोंड्यापासून मांडा" करणे जे कौशल्यही 

आत्मसात केले. मग आता "सुगरण" अगदीच नाही, पण आता मी कोणताही पदार्थ करून शकते. आणि 

मग इथे abroad ला राहायचा एक मोठ्ठा फायदा म्हणजे अगदी ५० माणसांचा स्वयंपाक करणे, योग्य 

अंदाज बांधणे, कितीला किती प्रमाण हे अगदी नजरेनेच कळू लागले. कोणत्या पदार्थाला काय लागेल? 

किती लागेल? हे आपोवापाच कळायला लागले. Proper management नी आपण  अगदी एकटी, 

कोणाच्या मदतीशिवाय सगळे करू शकतो असा आत्मविश्वास मला आता आहे. हे सगळे स्वयंपाक 

प्रशिक्षण मला माझ्या Germany मधील वास्तव्यने दिले. माझे बाबा जेव्हा माझ्याकडे आले होते तेव्हा 

त्यांना अगदी  खूप कौतुक वाटले, मी उत्तम स्वयंपाक करते आहे हे पाहून. 

काही दिवसांनी तुषारने २ वर्षांकरता Indore ला जायचे ठरवले… आम्ही २ वर्षे इंदौरला वास्तव्यास होतो. 

आणि मग  थेट खवय्यांच्या शहरात आगमन. इंदौरनी पण मला खूप काही दिले. खूप जीवा-भावाच्या 

मैत्रिणी, सक्खे शेजारी. आम्ही राहत होतो ती colony एक कुटुंबच झाले. इथे तर जिभेला आणि 

त्याचबरोबर माझ्या पाककलेला खूप छान exposure मिळाले. मी अजून स्वयंपाकाच्या क्लुप्त्या शिकले. 

इंदौरला पण भिशी पार्टी, मुलाची B´day party, हळदी-कुंकू समारंभ यात माझ्या पदार्थाचे होत असलेले 

कौतुक आणि एकटीने करण्याचे कौशल्य (इथे मदतनीस किंवा घरकाम करणाऱ्या मावशींशिवाय बरे) याला 

मिळालेली दाद तर अविस्मारणीयाच. मग आम्ही पुन्हा एकदा Siegen ला परत आलो. आता मात्र इथे 

सुखद धक्का मिळाला, एक तर आता इथे Indian grocery आधीपेक्षा जास्त मिळू लागली. पिठे, भाज्या 

पण. शिवाय by post भारतातून हवे ते सगळे मागवता येवू लगले. त्यामुळे आता खूप सुसह्य वाटत 

    खरच खाणे किंवा जेवण हे अगदी आपल्या जीवनातील अगदी अपरिहार्य बाजू. सकाळी उठल्यापासून 

ते झोपेपर्यंत सतत वेग-वेगळ्या चवीचे खायला लागते. त्यामुळेच कि काय हल्ली प्रत्येक TV  channel 

वर विविध  भाषेत अगदी मराठी त  सुद्धा एक तरी cookery  शो अस्तोच. आणि बरे का? ह्या सर्व 

shwos ना TRP भरपूर  मिळतो, असा ऐकले आहे. विविध bolgs पण हल्ली दिसतात.

     असाच माझा हा स्वयंपाक कलेचा प्रवास unlimited आणि non-shop सुरूच राहील आणि 

दिवसेंदिवस समृद्ध होईल… 

--  अनघा संत

Siegen, Germany