Wednesday, November 30, 2011

Why This Kolaveri Di ?


’कोलावरी’ च्या लोकप्रियतेची लाट आहे.
(’गणपती दूध पितो’ ची एक लाट फार पूर्वी आली होती, ते मला आठवलं. नंतर त्याचं समाजशास्त्रीय विश्लेषण केलं गेलं.)

कोलावरीला अल्पावधीत मिळालेल्या लोकप्रियतेची कारणं शोधली जातील.

मला गाण्यातलं काही कळत नाही. गाण्याच्या गीतकार, संगीतकारांनी जे म्हंटलं आहे, ते मी एके ठिकाणी वाचलं. ते म्हणतात की हे प्रेमभंग झालेल्या तरूणाचं गाणं आहे, हा अनुभव सार्वत्रिक आहे, या भावनेशी तरूण रिलेट करू शकतात, म्हणून हे गाणं इतकं लोकप्रिय होतं आहे.   या गाण्याचं यश जर हे अधोरेखित करत असेल तर ते मला महत्त्वाचं वाटतं.

समाजाने प्रेमभंगाची भावना सहजतेने घ्यायला हवी. (त्यातल्या दु:खाबद्दल मी काहीच बोलत नाही आहे.) समोरच्याचा नकार म्हणजे फसवणूकच असं नसतं. कुठल्याही नात्यातून केंव्हाही एखाद्याला/ एखादीला बाहेर पडायचं असेल तर ती मुभा द्यायलाच हवी.

एकतर्फी प्रेमातून झालेल्या हत्यांची रिंकू पाटील, अमृता देशपांडे अशी उदाहरणं आपण पाहिली आहेत आता जर आपला प्रवास ’कोलावरी डी’ कडे होत असेल तर ते खूपच छान आहे.

 आपल्याकडे कसं असतं? साखरपुडा म्हणजे लग्न नक्की! त्यापेक्षा साखरपुडा म्हणजे ’ आम्हांला एकमेकांशी लग्न करावंसं वाटतं आहे, एकमेकांना अजमावतो आहोत, जमलं तर लग्न करु" असं का असू नये?
 चार महिने एखाद्याबरोबर फिरल्यावर याच्याबरोबर आयुष्य काढणं शक्य नाही हे जर कळलं तर केवळ साखरपुडा झाला आहे म्हणून लग्न का करायचं? मुळात साखरपुडादेखील इतका वाजतगाजत कशाला हवा? खूप खर्च करायचा, खूप लोकांना बोलवायचं, मग निर्णय घेताना दडपण येणारच.
 लग्नानंतर सुद्धा मुलं होईपर्यंतचा काळ तुम्हांला विचार करण्यासाठी मिळू शकतो.

 तेव्हा मी ’हो’ म्हणाले/लो होते/तो आता ’नाही’ म्हणायचे आहे. हे का नाही चालत? माणसं वाढतात, बदलतात. आपण पुनर्विचाराच्या शक्यता का लक्षात घेत नाही?
आपण प्रेमभंगाला मान्यता देणार असू, तो स्वीकारणार असू आणि पुढे जाणार असू तर ती एक समजदारीची गोष्ट झाली.
’कोलावरी डी’ हे सांगू पाहतं आहे असं मला जाणवलं. थेट नाही, ते सांगायचं म्हणून असं नाही, पण अर्थाच्या अनेक शक्यतांपैकी एक, बदलणारा समाज जर या टप्प्यावर पोचत असेल तर ते स्वागतार्ह आहे.


Tuesday, November 15, 2011

सुंदराचा वेध लागो मानवाच्या जीवना



शारीरिक सौंदर्य हे कोणीही घेऊन येतं, त्यात तुमचं काही कर्तृत्व नाही. फारतर तुम्ही त्याची जोपासना करता किंवा क्वचित कोणी आधुनिक विज्ञानाची मदत घेऊन, शस्त्रक्रिया करून तथाकथित सौंदर्य वाढवता.
मग सुंदर काय आहे? तुमची बुद्धिमत्ता? नाही. तीही तुम्ही घेऊन येता. तिची जोपासना करता किंवा करत नाही. अर्थात बुद्धिमत्तेला मी सौंदर्याच्या पायरीवर ठेवणार नाही जरा वर ठेवेन.
मग सुंदर करण्याजोगं आपल्या हातात काय आहे?
आपलं स्वत:चं आयुष्य.
आपले विचार, आपल्या कृती, आपली मूल्ये.
मी माझं जगणं सुंदर करीन असा शब्द स्वत:ला दिला पाहिजे.
माझं आयुष्य हे माझं एकटीचं असतं का? मी काही बेटावर राहात नाही. माझं जगणं हे माझ्या आजूबाजूच्या लोकांमधे असं विखूरलेलं आहे. ते आनंदी नसतील तर मला एकटीला हसता यायचं नाही.
जेव्हा मी असं म्हणते की "मी माझं जगणं सुंदर करीन" तेव्हा मी असं म्हणत असते की "मी माझ्या आजूबाजूच्या लोकांचं जगणं सुंदर करायचा प्रयत्न करीन"
"स्त्री-पुरूष समानता" हे माझ्यासाठी खूप महत्त्वाचं मूल्य आहे. ते मी माझ्या आचरणात आणते हे पुरेसं नाही, हे मूल्य मी माझ्या जवळच्यांमधे रूजवण्याचा प्रयत्न करीन.
” प्रत्येक माणसाला एक माणूस म्हणून किमान प्रतिष्ठा असली पाहिजे" ती त्याच्या कमाईवर, जात-वर्ण-लिंगाधारीत नसावी. माणसांनी माणसांशी माणसांसारखं बोललं वागलं पाहिजे.
"प्रत्येकाचं आयुष्य हे ज्याचं त्याचं आयुष्य असतं, आपण ते आपल्या ताब्यात घेऊ नये." विशेषत: पालकांनी हे लक्षात ठेवलं पाहिजे. मुलं आपली असली तरी त्यांची आयुष्ये त्यांची असतात, त्यांना त्यांच्या पद्धतीने जगू द्यावं.
 आपल्या समाजात नाटकीपणा, ढोंगीपणा आहे. तो करायला लागू नये असं मला फार वाटतं. मी माझ्या पातळीवर, प्रत्येकाशीच, शक्यतो खरं आणि मनापासून बोलायचा, वागायचा प्रयत्न करते. माणसं काही बेगडी नसतात. त्यांना कळतं खरं बोललेलं. त्यामुळे माझे माझ्या आप्तांशी, जवळच्या मित्रमैत्रिणींशी जेवढे आहेत तेवढे, जसे आहेत तसे, खरे आणि खास संबंध आहेत.
 अशी काही बेटे समाजात तयार झाली तर त्याची लागण होत राहील.
मला वाटतं प्रत्येकाने स्वत:पासून सुरूवात करावी. स्वत:वर विश्वास ठेवावा, जसे आहोत तसे स्वीकारावं स्वत:ला... गुणदोषांसह... जे बदल स्वत:त करणं आवश्यक आहेत, ते प्रयत्नपूर्वक करावेत.
 आणि हो, स्वत:वर प्रेम करावं. आपण जे काम करतो त्यावर प्रेम असावं. नावडीचं काम असलं तरी ते जबाबदारीने पूर्ण केलं पाहिजे. स्वत:कडून थोडी जास्त अपेक्षा ठेवावी. हो, मला जमेल मी करू शकेन.
जगण्याचा स्तर उंचावण्याचा प्रयत्न करणं म्हणजे जगणं सुंदर करत जाणं.
 आपण ते करू या.

हिरो

  माझ्या मैत्रिणीची एक मैत्रीण आहे. क्लार्क. आपलं काम प्रामाणिकपणे करणारी. कधीही कुठल्या कामाचे वरून किंवा टेबलाखालून असे पैसे तिने घेतले ना...