असंख्य छोट्या छोट्या गोष्टी आपण सोडून देतो, द्यायला हव्यात. निदान त्याची जाणीव तरी आपल्याला असते का?
त्या सोडाव्या लागणार आहेत हे आपण स्वीकारावं पण सोडतो आहोत याची जाणीव असावी.
लग्न झाल्यापासूनच बायको नवर्याची सगळी कामे आपल्याकडे घेते. साधी कपडे नीटनेटके ठेवण्यापासून, गावाला जाण्याची तयारी, जमतील ती बाहेरची कामे, एखाद्या कुशल व्यवस्थापकासारखी! हे आपण का करतो? नवर्याशी आपले काय नाते असते? कसे असावे अशी आपली अपेक्षा असते?
लग्नाच्या थोडसं आधी मिलिन्दने मला विचारले होते,’कंपनीच्या एका योजनेअंतर्गत काही घरगुती वापराच्या वस्तू घेण्यासाठी निवडायच्या आहेत, त्यात इस्त्री घ्यायची का?’ मी म्हणाले,” मला करायला जमणार नाही, तू वापरणार असशील तर घे.” मला माझ्या कपड्यांना इस्त्री लागतेच असे नाही. त्याचे तो बघेल.
लग्नानंतर मिलिन्दची रजा संपली, आम्ही पुण्याला आलो, मिलिन्दने त्याचे कपडे धुवायला भिजत घातले, बरेच होते, दोन-तीन बादल्या. भिजल्यावर त्याने धुवायला सुरूवात केली. मी वाचत होते, एकटाच कपडे धुतोय म्हणून उठून बाथरूमच्या दाराशी जाऊन त्याच्याशी गप्पा मारत उभी राहिले, मला त्याला मदत करावीशी वाटली नाही, असं नाही, का करायची? तेंव्हा मी फार टोकदार होते. घर म्हणजे वसतिगृह नाही, नवरा बायको म्हणजे रूममेटस नाहीत. तरी ज्याची कामे त्याने करावीत हेच बरं. शेवटी वाळत घालायला मी मदत केली, मग दोघेही बाहेरच्या खोलीत येऊन गप्पा मारत बसलो. मिलिन्दने एका शब्दानेही किंवा कृतीतून मी त्याला मदत केली पाहिजे असं सुचवलं नाही.
माझ्याजागी मिलिन्द असता तर( किंवा उलट) चा खेळ खेळायचा झाला तर मी कपडे धूत असताना वाचन सोडून माझ्याशी गप्पा मारायला नक्कीच आला नसता.
नंतर नंतर हा काटेकोरपणा गेला, आमच्यातली हद्द्देखील पुसली गेली. मी घर सांभाळणे एव्हढंच करत बसले, तरी
छोट्या छोट्या गोष्टी करताना/ सोडताना त्याचे अर्थ काय आहेत हे माझ्या डोक्यात असतं.
काही वेळा छोट्या गोष्टींनी ’शितावरून भाताची परीक्षा’ करता येते.
नवर्याशी आपले नाते काय असते? कसे असावे अशी आपली अपेक्षा असते?
आपण लग्न कशासाठी करतो?
त्याची कामे करणे, त्याची सोय पाहणे म्हणजे प्रेम करणे आहे का?
आपल्याला त्याच्या ’पायाची दासी’ वगैरे व्हायचं नाहीये ना? ( तिथे पुष्कळ जागा आहे.) आपल्याला जर सोबत हवी आहे आणि द्यायची आहे तर तो मार्ग हा नाही.
आपल्याला लग्नाच्या नात्यात मैत्री हवी असेल तर नातं बरोबरीचं असायला हवं.
छोट्या छोट्या गोष्टी करताना किंवा सोडून देताना आपल्यातलं नातं बरोबरीचं आहे याची खोल जाणीव दोघांनांही असायला हवी.
*****
यात भर काही छोट्याहून छोट्या गोष्टींची.
ReplyDeleteमिलिन्दने एका शब्दानेही किंवा कृतीतून मी त्याला मदत केली पाहिजे असं सुचवलं नाही.
हातातले वाचन सोडून बाथरुमच्या दाराशी यावंसं वाटणं यात जी अपराधीपणाची भावना (तो कपडे धुतोय आणि ती वाचतेय !) आहे तिचा मला त्यावेळेस त्रास झाला असणार. आणि उद्या हे उलट घडेल तेव्हा आपणही हेच करणं अपेक्षित आहे की काय या कल्पनेचाही.
खरं आहे.
ReplyDeleteकाही भिनलेल्या गोष्टी आहेतच.
>>उद्या हे उलट घडेल तेव्हा आपणही हेच करणं अपेक्षित आहे की काय या कल्पनेचा
तुला त्रास झाला???
केवळ कल्पनेचाच तुला त्रास झाला असणार :)
हातातले वाचन सोडून बाथरुमच्या दाराशी यावंसं वाटणं यात जी अपराधीपणाची भावना (तो कपडे धुतोय आणि ती वाचतेय !) आहे >>
ReplyDeleteखर आहे मिलिंद.. आमचे विचार कितीही नवे असले आणि आम्हाला नव्या कल्पना अमलात आणायच्या असल्या तरी आमच्यावरच्या संस्कारांमुळे काही भावना आम्हाला सहजासहजी टाळता येत नाहीत..
उदा. नवर्याने काम करत असतांना बायकोला अपराधी वाटणे,
मासिक पाळीविषयी पुरुषांसमोर बोलतांना कानकोंड वाटणे,
घरात नवरा नसतांना रात्री बेरात्री एकट राहायला भीती वाटणे,
नवरा घरात नसतांना बावचळल्यासारखे होणे,
तांत्रिक गोष्टीतले आम्हाला काही कळणारच नाही असा ग्रह होणे..
नवर्याशिवाय आपले अस्तित्व शून्य आहे असे वाटणे..
अश्या काही नकारात्मक भावना आमच्याही नकळत आमच्याच मनात रुजलेल्या पाहतो तेव्हा "एकेका ओढ्यामागे असतेच झरयाचे पाणी याची प्रकर्षाने जाणीव होते"..
हळूहळू समाज बदलेल तश्या ह्या भावनांची तीव्रताही नक्कीच कमी होईल..
तू काम करतांना पाहून विद्याला (तिच्याही नकळत) जेवढ अपराधी वाटलं आहे, कदाचित त्याच्या १% सुद्धा मुक्ताला अश्याच एखाद्या प्रसंगात वाटणार नाही..
पियू,
Deleteमाझ्यासाठी
>> घरात नवरा नसतांना रात्री बेरात्री एकट राहायला भीती वाटणे,
नवरा घरात नसतांना बावचळल्यासारखे होणे,
तांत्रिक गोष्टीतले आम्हाला काही कळणारच नाही असा ग्रह होणे..
नवर्याशिवाय आपले अस्तित्व शून्य आहे असे वाटणे..
या चारही गोष्टी सुरूवातीपासून नव्हत्या आणि नाहीत.
>> नवर्याने काम करत असतांना बायकोला अपराधी वाटणे,
हे पण फारसं नाही.
>> मासिक पाळीविषयी पुरुषांसमोर बोलतांना कानकोंड वाटणे,
हो यात सराईतपणा आलेला नाही. बोलता येईल पण सहजपणे नाही.
ताप आहे,सर्दी आहे हे जितकं सहज सांगतो, तितकं सहज यायला हवं
बघू, मी प्रयत्न करीन.
या चारही गोष्टी सुरूवातीपासून नव्हत्या आणि नाहीत. >> मस्त... मी पण हळूहळू प्रयत्न करतेय...
ReplyDeleteमासिक पाळीविषयी पुरुषांसमोर बोलतांना कानकोंड वाटणे, >> ह्या बाबतीत मी खूपच सरावलेली आहे. पण आमच्या घरातल्या पुरुषांनाच कानकोंड वाटण्याची शक्यता नाकारता येत नाही म्हणून गप्प बसते. :) मित्रांशी वगैरे बोलतांना काही वाटत नाही. मी इतर बायकांचं (साबा इत्यादी) सांगत होते.