स्त्री-पुरुष समानता , स्त्रियांचे स्वातंत्र्य हा कायमच माझ्या जिव्हाळ्याचा विषय होता आणि आहे.
आजवर मी बाहेरच्या जगातलं स्त्रीचं स्वातंत्र्य याचाच प्रामुख्याने विचार करत होते.
स्त्रियांच्या जडणघडणीत त्यांना वाढवलं जाण्याचा मोठा हिस्सा असतो , हे मला कळलेलं होतं.
जेव्हा मी माझ्या मुलासाठी son rise program करायला घेतला तेव्हा मला माझ्या आतल्या जगाची जाणीव झाली.
बाहेरची परीस्थिती तितकीशी महत्त्वाची नसते, महत्त्वाचं असतं आत तुम्ही कसे आहात?
आपल्या धारणांनी (Belief) आपल्याला जखडून ठेवलेलं असतं.
आपल्यात असं आहे की बाह्य परीस्थिती ( सामाजिक-राजकीय-कौटुंबीक- आर्थिक) कडे आपलं सगळं नियंत्रण आहे असा आपला समज असतो.
आपल्या आत असणार्य़ा आपल्या क्षमतांची जाणीवदेखील आपल्याला नसते.
हे स्त्री आणि पुरूष दोघांनाही लागू पडतं.
आपल्या आत आपण कुठले विचार करायचे? कुठली स्वप्नं पाहायची? कसे अर्थ लावायचे? कुठे पोचण्याची तयारी करायची? यावर कुणाचंही कुणाचंही नियंत्रण नसतं. ही किती आनंदाची बाब आहे. आपण जन्मतो तेच मुळी स्वतंत्र!! मग हळू हळू परतंत्र होत जातो.
आपल्या समाजात स्त्रियांना आणि पुरूषांना वेगवेगळ्या प्रकारे परतंत्र केलं जातं
त्यांना विशिष्ट पद्धतीने विचार करायला शिकवलं जातं, कशाला चांगलं आणि कशाला वाईट म्हणायचं हे शिकवलं जातं, म्हणजे धारणांचे चष्मे बसवले जातात.
आपण ते बदलू शकतो याची जाणीव आपल्याला नसते.
स्वातंत्र्य असणं म्हणजे दरक्षणी ’निवडीचं स्वातंत्र्य " असणं. माझ्याबाबतीतले सगळे निर्णय मी घेणार ना की अन्य कुणी व्यक्ती, संस्था अगर मी स्विकारलेल्या धारणा ते ठरवणार. त्यासाठीचं महत्त्वाचं काम म्हणजे आपल्या धारणा तपासून पाहणं. त्यातल्या कुठल्या ठेवायच्या आहेत आणि कुठल्या बदलायच्या आहेत , हे ठरवणं.
धारणा तपासताना तरी कुठल्या निकषांवर त्या ठेवायच्या की बदलायच्या? हे ठरवायचं.
तर भीतीने काहीही करायचं नाही तर प्रेमाने करायचं.
भीतीत choice नाही.
स्वातंत्र्य म्हणजे आहे तरी काय?
आपल्याला आपण स्वतंत्र आहोत हे कळणं.
आपल्या हातापायात कुठल्याही अदृश्य शृंखला नाहीत हे कळलं की आपण आपल्याला हवे तसे वाढत जाणार.
जर आतून आपण स्वतंत्र नसू तर बाह्य परीस्थिती कितीही अनुकूल, स्वतंत्र असली तरी आपण स्वातंत्र्य उपभोगू शकत नाही.
आजच्या महिलादिनी,
सर्व स्त्री-पुरूषांना आपल्या "आतल्या स्वातंत्र्याची’ जाणिव होवो" ही शुभेच्छा!!
आजवर मी बाहेरच्या जगातलं स्त्रीचं स्वातंत्र्य याचाच प्रामुख्याने विचार करत होते.
स्त्रियांच्या जडणघडणीत त्यांना वाढवलं जाण्याचा मोठा हिस्सा असतो , हे मला कळलेलं होतं.
जेव्हा मी माझ्या मुलासाठी son rise program करायला घेतला तेव्हा मला माझ्या आतल्या जगाची जाणीव झाली.
बाहेरची परीस्थिती तितकीशी महत्त्वाची नसते, महत्त्वाचं असतं आत तुम्ही कसे आहात?
आपल्या धारणांनी (Belief) आपल्याला जखडून ठेवलेलं असतं.
आपल्यात असं आहे की बाह्य परीस्थिती ( सामाजिक-राजकीय-कौटुंबीक- आर्थिक) कडे आपलं सगळं नियंत्रण आहे असा आपला समज असतो.
आपल्या आत असणार्य़ा आपल्या क्षमतांची जाणीवदेखील आपल्याला नसते.
हे स्त्री आणि पुरूष दोघांनाही लागू पडतं.
आपल्या आत आपण कुठले विचार करायचे? कुठली स्वप्नं पाहायची? कसे अर्थ लावायचे? कुठे पोचण्याची तयारी करायची? यावर कुणाचंही कुणाचंही नियंत्रण नसतं. ही किती आनंदाची बाब आहे. आपण जन्मतो तेच मुळी स्वतंत्र!! मग हळू हळू परतंत्र होत जातो.
आपल्या समाजात स्त्रियांना आणि पुरूषांना वेगवेगळ्या प्रकारे परतंत्र केलं जातं
त्यांना विशिष्ट पद्धतीने विचार करायला शिकवलं जातं, कशाला चांगलं आणि कशाला वाईट म्हणायचं हे शिकवलं जातं, म्हणजे धारणांचे चष्मे बसवले जातात.
आपण ते बदलू शकतो याची जाणीव आपल्याला नसते.
स्वातंत्र्य असणं म्हणजे दरक्षणी ’निवडीचं स्वातंत्र्य " असणं. माझ्याबाबतीतले सगळे निर्णय मी घेणार ना की अन्य कुणी व्यक्ती, संस्था अगर मी स्विकारलेल्या धारणा ते ठरवणार. त्यासाठीचं महत्त्वाचं काम म्हणजे आपल्या धारणा तपासून पाहणं. त्यातल्या कुठल्या ठेवायच्या आहेत आणि कुठल्या बदलायच्या आहेत , हे ठरवणं.
धारणा तपासताना तरी कुठल्या निकषांवर त्या ठेवायच्या की बदलायच्या? हे ठरवायचं.
तर भीतीने काहीही करायचं नाही तर प्रेमाने करायचं.
भीतीत choice नाही.
स्वातंत्र्य म्हणजे आहे तरी काय?
आपल्याला आपण स्वतंत्र आहोत हे कळणं.
आपल्या हातापायात कुठल्याही अदृश्य शृंखला नाहीत हे कळलं की आपण आपल्याला हवे तसे वाढत जाणार.
जर आतून आपण स्वतंत्र नसू तर बाह्य परीस्थिती कितीही अनुकूल, स्वतंत्र असली तरी आपण स्वातंत्र्य उपभोगू शकत नाही.
आजच्या महिलादिनी,
सर्व स्त्री-पुरूषांना आपल्या "आतल्या स्वातंत्र्याची’ जाणिव होवो" ही शुभेच्छा!!
